Actie 1: Geïntegreerde inventaris en waarderingsmethodologie
Actie 1: Geïntegreerde inventaris en waarderingsmethodologie
Deze actie is uitgevoerd.
Het agentschap Onroerend Erfgoed werkt in samenwerking met de partners een geïntegreerde inventarisatie- en waarderingsmethodologie uit. Op basis van een casestudy, waarbij we 50 diverse types hoogstamboomgaarden in de streek inventariseren, leggen we de verschillende kenmerken van hoogstamboomgaarden vast en bepalen hun waarde op geïntegreerde wijze waarbij we minstens de waarden voor erfgoed, natuur, landbouw, toerisme en recreatie, de gemeenschap en de individuele eigenaar en/of gebruiker meenemen en waarbij we rekening houden met ruimtelijke uitdagingen. De casestudy zal ons een eerste inzicht verschaffen in het voorkomen van de verschillende waarden van hoogstamboomgaarden in Haspengouw en Voeren en de mate van dynamiek die wenselijk en mogelijk is.
Partners
Het agentschap Onroerend Erfgoed trekt deze actie maar werkt hiervoor nauw samen met het Agentschap voor Natuur en Bos, het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, het departement voor Landbouw en Visserij, de Vlaamse Landmaatschappij, de Nationale Boomgaardenstichting, het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren, de Provincie Limburg en de Haspengouwse gemeenten.
Timing & Stand van zaken
- juni 2020: Het agentschap Onroerend Erfgoed schrijft een externe opdracht uit voor de gezamenlijke uitvoering van actie 1, actie 6 en actie 28.
- oktober 2020: de studie wordt gegund aan Landmax en de Nationale Boomgaardenstichting voor een bedrag van 103.866,40 euro.
- april 2021-juni 2021: Inventarisatie en waardering van 50 hoogstamboomgaarden in Haspengouw en Voeren. De verschillende partners bepaalden samen de te inventariseren parameters en waarden tijdens een online workshop. In de geselecteerde hoogstamboomgaarden werden de waarden en kenmerken voor erfgoed natuur, landbouw, toerisme en de gemeenschap/maatschappij in kaart gebracht.
- juli 2021-januari 2022: We goten de kennis en ervaring opgedaan tijdens de inventarisatie, in een handleiding voor het inventariseren en waarderen van hoogstamboomgaarden.
- februari 2022- april 2022: Om tot een praktische en bruikbare handleiding te komen, testten enkele partners deze uit op het terrein.
- mei 2022 - oktober 2022: Op basis van de opmerkingen van de testers, verbeterden we de handleiding.
- november 2022-december 2022: We bundelden de resultaten van de studie in een onderzoeksrapport, dat alle informatie met betrekking tot het onderzoek bevat, en een gebruiksrapport dat alle gebruikstools bundelt.
Resultaten en links
De studie werd afgerond in december 2022 en leidde tot volgende documenten die opgenomen zijn in het gebruiksrapport :
- inventarisatiemethodologie: deze beschrijft hoe je hoogstamboomgaarden op het terrein inventariseert (periode, kenmerken, manier van beschrijven, opslaan en digitaliseren van informatie,…). De methodologie maakt een onderscheid tussen basisinventarisatie (laagdrempelig, ruim doelpubliek) en meer geavanceerde inventarisatiemethoden (experten). Door in te zetten op een heldere methode, gebruiksvriendelijkheid en toepassing door een ruime doelgroep, moet deze methodologie het mogelijk maken om op relatief korte termijn tot een gebiedsdekkende inventaris van hoogstamboomgaarden in Haspengouw en Voeren te komen.
- waarderingsmethodologie: deze beschrijft de verschillende waarden die (kunnen) voorkomen in hoogstamboomgaarden (op basis van literatuur en de casestudy van 50 hoogstamboomgaarden) en hoe deze te herkennen, te onderzoeken en te beschrijven. De waarderingsmethodologie heeft als doel om vast te stellen welke waarden in hoogstamboomgaarden aanwezig zijn en in welke mate. In combinatie met de afwegingskaders voor vergunningen (actie 6) en beheer (actie 28) helpt dit kader om gemotiveerde beleids- en beheersmaatregelen voor hoogstamboomgaarden te nemen.