Project

Riemst is bekend vanwege de rijkdom aan historische mergelgroeven. De groeven spelen een belangrijke rol in de geschiedenis van de gemeente en zijn uniek voor Vlaanderen. Ze hebben een grote erfgoed- en natuurwaarde maar zijn op sommige plaatsen tegelijkertijd een last voor de bewoners van deze gebieden.

Op verschillende plaatsen liggen de groeven onder bebouwing en zijn er regelmatig stabiliteitsproblemen zoals grondverzakkingen. Stabilisatie van de ondergrond is een oplossing voor deze problemen maar is zeer kostelijk en bedreigd de aanwezige erfgoed- en natuurwaarden.

Het richtplan heeft als doel om een evenwicht te vinden tussen een goede stabiliteit voor de eigenaars bovengronds waarbij tegelijkertijd zoveel mogelijk erfgoed- en natuurwaarden blijven behouden in de ondergrondse mergelgroeven.

Onderzoek

Om deze visie te maken focusten we op het gebied met de grootste stabiliteitsproblematiek, dit is de Grote Berg in Zussen. Hier liggen veel woningen op de groeve, waaronder ook enkele met grote erfgoedwaarde.

De groeve zelf is een aaneengesloten geheel van verschillende stelsels die elk vanuit een eigen ingang ontgonnen zijn. We vroegen ons af wat de erfgoedwaarde van de groeve was en of er verschillen waren in de verschillende delen van de groeve. Hiervoor voerden we een onderzoek uit in samenwerking met de Werkgroep Groeveonderzoek Riemst (nu Hulpdienst Groeven) en de gemeente Riemst.

Samen schreven we een rapport over onze bevindingen. Het bleek dat er binnen de groeve overal hoge erfgoedwaarde aanwezig is en dat het geheel van de groeve maakt dat deze waarde samen groter is dan de som van de delen.

Participatie

Het agentschap Onroerend Erfgoed en de gemeente Riemst werkten constant samen om tot een gedragen visie te komen. Hiervoor informeerden en betrokken ze de bewoners van Riemst, en in het bijzonder het dorp Zussen ook om te horen wat zij belangrijk vonden in het project.

Op een informatie en dialoogavond op xxx gaven een groep inwoners antwoord op een aantal vragen zoals “waar kunnen we nog meer aandacht aan geven als het gaat om de problematiek van de mergelgroeven”, “wat zou jou helpen (nog) trotser te worden op de mergelgroeven” en “waar of hoe kunnen we nog meer ondersteuning bieden”? Uit deze bevraging kwam een enorme waardevolle input voor de visie waarbij we veel input van de eigenaars konden gebruiken.

De visie en het actieprogramma

Alle onderzoeken, overleggen en participatieve momenten samen resulteerden in de visie waarin acht ambities voor de mergelgroeven beschreven staan.