Beleidsvoorbereidend onderzoek

Interregproject Innocastle

Het onroerenderfgoedrichtplan historische landgoederen steunt op het beleidsondersteunend onderzoek dat Futures through Design van de Hogeschool Gent voerde in het kader van het Interregproject Innocastle (2018-2022).

Dit project bestond uit twee fasen. Tijdens de eerste fase (2018-2020) maakten partners uit Vlaanderen, Nederland, Spanje, Roemenië en het Verenigd Koninkrijk een vergelijkende analyse van het beleid en droegen ze learning cases aan. Deze oefening heeft geleid tot een baseline survey met beleidsaanbevelingen.

In de tweede fase (2020-2022) werkte iedere partner een actieplan uit voor een betere omgang met landgoederen. Het onroerenderfgoedrichtplan historische landgoederen is onderdeel van het Vlaamse actieplan.

Kennisuitwisseling met andere regio's

In 2022 vonden in het kader van Innocastle (en daarbuiten) een aantal studiebezoeken plaats met de
bedoeling om te benchmarken: hoe gaan andere landen in Europa om met historische landgoederen
en wat kan Vlaanderen hieruit leren?

Volgende uitwisselingen werden georganiseerd: 

Bezoek Gelderland

Op 7 augustus 2022 brachten we op uitnodiging van het Gelders Genootschap een bezoek aan de landgoederenzone Baakse Beek in Gelderland.

Het programma van de tweedaagse zag er als volgt uit:

• • • Dag 1: bezoek van twee landgoederen in de landgoederenzone Baakse Beek met als thema
      “erfgoed en klimaatadaptatie”.
    • Dag 2: bezoek aan drie landgoederen in de landgoederenzone Gelders Arcadië met als thema
      “erfgoed en recreatiedruk”.

Beide thema’s zijn relevant voor het onroerenderfgoedrichtplan historische landgoederen, omdat
dezelfde problematieken ook in Vlaanderen spelen. Tijdens de bezoeken aan de verschillende
landgoederen bekeken wij hoe erfgoed ook in Vlaanderen inspiratie kan bieden voor hedendaagse
maatschappelijke uitdagingen (klimaatverandering en recreatiedruk). 

Study visits Innocastle

Bulskampveld

Tussen 26 en 29 april 2022 heten we de internationale partners van Innocastle welkom in Bulskampveld tijdens een vierdaags studiebezoek. De eerste dag staat in het teken van het onroerenderfgoedrichtplan. We bezoeken enkele landgoederen en sluiten af met een workshop over verbindende initiatieven tussen landgoederen en hun omgeving. Het verslag vind je hier terug.

Roemenië

Tussen 29 en 31 april 2022 brengen we samen met de partners van Innocastle een bezoek aan de landgoederen van Roemenië. Dit was het slotevent van het Interregproject Innocastle.

Het programma van de driedaagse zag er als volgt uit:

• • • Dag 1: bezoek door de Vlaamse partners aan twee landgoederen in de regio Boekarest;
      • Domein Cantacuzino (Floresti)
      • Kasteel Peles (Sinaia)
    • Dag 2 : drie studiebezoeken aan landgoederen in de Roemeense provincie Alba Iulia. Zij werden
      begeleid door onze Roemeense tegenhanger, het Institutul Național Al Patrimoniului (INP), en
      bijgewoond door internationale organisaties uit Spanje (diputación de Badajoz), het Verenigd
      Koninkrijk (National Trust) en Nederland (provincie Gelderland). Voor Nederland waren ook
      Jennemie Stoelhorst (stichting Kastelen, Buitenplaatsen en Landgoederen), Elyze Storms-Smeets
      (Gelders Genootschap) en Eelco Schurer (rentmeester landgoed ’t Medler) aanwezig;
      • Domein Bethlen-Haller (Cetatea de Balta)
      • Domein Bethlen (Sanmiclaus)
      • Kasteel Sancrai (Sancrai)
    • Dag 3: slotconferentie met overzicht van output geleverd binnen het Innocastle-project.

De bezoeken aan verschillende landgoederen hebben inspiratie geboden voor het
onroerenderfgoedrichtplan historische landgoederen, omdat gelijkaardige problematieken rond de
(her)bestemming van deze plaatsen ook in België leven. Meer bepaald kregen we verschillende
manieren te zien waarop eigenaar – publiek en privaat - de afweging maken tussen (beheers)kosten en
baten op landgoederen. Daarenboven kregen we op de laatste dag (onder andere) te horen hoe de
verschillende partners met deze problematiek omgaan.

Studiereis Verenigd Koninkrijk

Tussen 12 en 15 oktober 2022 vindt er in het kader van de Vlaamse Parken een bezoek aan landgoederen in het Verenigd Koninkrijk plaats. Aangezien dit ook bijzonder relevant is voor het richtplan historische landgoederen, sloten wij aan.

Het programma van de driedaagse zag er als volgt uit:

• • • Dag 1: bezoek aan New Forest onder begeleiding van Paul Walton, head of environment and rural economy
    • Dag 2 : bezoek aan South Downs met verschillende stopplaatsen:
      • The Trundle, Goodwood Estaten - thema's toegankelijkheid, terreinbeheer en landschap
      • Cowdray Estate - thema's bos- en landbeheer
    • Dag 3: bezoek aan Knepp Castle Estate en debat over uitdagingen en mogelijkheden voor private landeigenaars in Vlaamse parken.

Tijdens deze studiereis maakten we kennis met het instrument 'Whole Estate Plan', waarvan we mogelijke toepassing in Vlaanderen willen onderzoeken.