Groots dromen, klein beginnen
Op vrijdag 30 september 2022 keurde de Vlaamse Regering een eerste actieprogramma goed met maar liefst 46 acties voor het hoogstamboomgaardenlandschap te Haspengouw en Voeren voor de periode 2022-2024. Alle partners nemen een gedeelde verantwoordelijkheid op voor de uitvoering ervan.
Tijdens de verschillende workshops voor het vormgeven van het actieprogramma, kwamen vijf prioritaire acties naar boven:
-
- Een Vlaams vergunningskader uitwerken en zorgen voor handhaving
- Een geïntegreerde hoogstamboomgaardeninventaris opmaken
- Een hoogstamboomgaardloket opstarten
- Het beheer van hoogstamboomgaarden financieel ondersteunen
- Een gecentraliseerd oogstsysteem uitwerken
Dit zijn ambitieuze acties die veel inspanningen en middelen vergen. Middelen die we op dit moment niet hebben. Maar een kathedraal werd ook niet op een dag gebouwd: men begon gewoon met de eerste verdieping, met de kennis en de middelen die er waren. Daarna volgde de tweede en de derde en zo vorderde het bouwwerk stap voor stap tot er jaren later eindelijk een toren op kwam.
Deze vijf voorstellen zijn de kathedraal waarvan we nu dromen, maar in dit actieprogramma, dat loopt in de periode 2022-2024, starten we met de funderingen waar we in een volgend actieprogramma samen op verder bouwen:
- We werken een waarderingskader uit om de verschillende waarden van hoogstamboomgaarden te evalueren en ten opzichte van elkaar af te wegen met als doel om een transparant en gemotiveerd vergunningenbeleid te voeren.
- We werken een handleiding uit om hoogstamboomgaarden te inventariseren en waarderen, onderzoeken hoe digitale methodes ons kunnen helpen bij het in kaart brengen en opvolgen van het hoogstamboomgaardenbestand en starten met de opmaak van een hoogstamboomgaardeninventaris voor Haspengouw en Voeren.
- We richten een regionaal hoogstamboomgaardenloket op waar eigenaars, beheerders en besturen terecht kunnen voor alles wat met hoogstamboomgaarden te maken heeft. Dit loket zal ook op het terrein beheermaatregelen ondersteunen en uitvoeren.
- We ondersteunen het aanplanten en onderhouden van hoogstamboomgaarden door middel van gemeentelijke subsidies en Vlaamse subsidies voor boslandbouwsystemen en experimenteren op kleine schaal met nieuwe vormen van financiële ondersteuning zoals het inzetten van resultaatsgerichte beheersovereenkomsten.
- Via het online-platform 'goegeplukt' brengen we eigenaars in contact met particulieren die fruit willen oogsten.
Naast het initiëren van de prioritaire acties zetten we ook in op communicatie, kennisdeling en publiekswerking, hebben we aandacht voor hoogstamboomgaarden bij het maken van (ruimtelijke) plannen en inrichtingsprojecten en starten we projecten op die bijdragen aan het uitvoeren van de visie voor hoogstamboomgaarden.